کشور سریلانکا یکی از بزرگ ترین تولیدکنندگان چای در جهان است و چای سیلان که در این کشور تولید می شود از شهرتی جهانی برخوردار است. با این حال، اهمیت چای سیلان به میزان تولید آن نیست، بلکه تاثیری که بر فرهنگ مصرف چای جهانیان داشته است آن را از سایر چای ها متمایز کرده است. همه ما در زندگی چای سیلان را مصرف کرده ایم یا حداقل در مورد کیفیتش شنیده ایم. تا به حال برایتان این سوال پیش آمده که چرا چای سریلانکا را چای سیلان می نامند؟
تاریخچه چای سیلان از قهوه شروع می شود !
بله، کمی عجیب است اما واقعیت دارد. چای برای اولین بار در دوران استعمار انگلیس به همراه سایر چیزها (مثل قهوه و نیشکر) وارد سریلانکا شد تا امکان کشت و پرورش آن بررسی شود. در سال ۱۸۶۷ جیمز تیلور که در اصل برای کشت قهوه به سریلانکا آمده بود برای اولین بار چای را مورد کشت قرار داد! آب و هوای مناسب و خاک حاصلخیز سریلانکا باعث شد تا دو سال بعد پرورش چای بسیار رونق بگیرد و گوی سبقت را از قهوه بگیرد. به این ترتیب، چای سیلان متولد شد. جالب است بدانید که چای را معمولا به نام جایی که در آن کشت می شود می نامند. سیلان نام قدیم کشور سریلانکا بوده است و به همین دلیل، آن را چای سیلان می نامند. اولین محموله چای سیلان در سال ۱۸۷۳ به انگلیس رسید و به این ترتیب، راه را برای صادرات جهانی این چای هموار کرد.
چای لیپتون
چند سال بعد تیلور با توماس لیپتون، بنیانگذار چای لیپتون وارد شراکت شد. برای سال های متمادی چای لیپتون مشهورترین برند چای در انگلستان بود. امروزه، اگرچه لیپتون جایگاه و شهرت سابق را ندارد اما همچنان یکی از یکی از معروف ترین برندهای چای در جهان است. لیپتون اولین شرکتی بود که طرز دم کردن چای را روی چای های کیسه ای اش اضافه کرد و قیمت چای را پایین آورد تا همه بتوانند آن را خریداری کنند. در سریلانکا، برند لیپتون سیلانتا یکی از پرطرفدارترین برندهای چای است.
کلبه های شالی کاران
به مرور کشت و پرورش چای در سرتاسر کشور سریلانکا گسترش پیدا کرد. چای کاران خانه های ییلاقی راحتی را در کوهستان ها می ساختند تا هم مراقب شالیزارهایشان باشند و هم همراه با خانواده از طبیعت و آب و هوای مطبوع کوهستانی استفاده کنند.
متاسفانه در سال های اخیر، این ییلاق های سنتی جای خود را به هتل ها و ویلاهای شخصی شده است و دیگر لطف و صفای سابق را ندارند. گردشگرانی که به سریلانکا سفر می کنند سری به این مناطق هم می زنند تا هم از شلوغی و هیاهوی پایتخت دور شوند و هم از چشم انداز بی نظیر شالیزارهای چای سیلان لذت ببرند.
انجمن چای سریلانکا
با گسترش و توسعه کشت چای در سریلانکا لزوم ایجاد نهادی در این رابطه احساس می شد. سرانجام در سال ۱۹۷۶ انجمن چای سریلانکا تاسیس شد تا بر کیفیت تمام چای های صادراتی کنترل و نظارت بیشتری صورت بگیرد. این انجمن با الهام از پرچم سریلانکا، لوگوی رسمی طراحی کرد تا نشان دهنده کیفیت و اصالت چای های صادراتی باشد.
خانواده چای سیلان
از دوران استعمار انگلیس کمی جلوتر می آییم و به دوران استقلال سریلانکا می رسیم. چای مک وود (Mackwoods Tea) یک شرکت خانوادگی انگیسی بود که بعد از استقلال سریلانکا هم نام خود را حفظ کرد و به تجارت ادامه داد. با این حال، خانواده چای سریلانکا، چای دیلما (Dilmah) است که ۳۰ سال پیش توسط ام جی فرناندو تاسیس شده است. چای دیلما در سرتاسر جهان وجود دارد و در هتل ها، هواپیما و منازل می توانید این چای باکیفیت را پیدا کنید. تنوع طعم های چای دیلما بسیار زیاد است و هر سلیقه ای را راضی می کند. اگر به دنبال چشیدن طعم واقعی و اصیل چای سریلانکا هستید چای دیلما را پیشنهاد می کنیم.
چای سیاه، سفید و سبز
چای سیلان اولیه چای سیاه است، اما اکنون چای سیلان به صورت چای سبز و سفید هم تولید می شود. کشت چای سبز در دهه ۱۹۸۰ آغاز شد و به سرعت در تمام سریلانکا گسترش پیدا کرد. چای سفید همانطور که ممکن است بدانید چایی بسیار خاص و البته گرانقیمت است. این چای از جوانه های برگ چای تهیه می شود و معمولات به صورت دستی چیده و آماده می شوند. چای سفید پس از دم شدن رنگ زرد کمرنگی تولید می کنند و یکی از فاخرترین نوع چای در جهان به شمار می رود.
آینده چای سیلان
چای سیلان با گسترش فرهنگ مصرف چای در جهان توسعه پیدا کرده است. امروزه ترکیب های مختلفی از چای وجود دارد و با اضافه کردن عطر و مواد دیگر راه را برای ورود برندهایی مثل ارل گری و انگلیش برک فست باز کرده است. بسیاری از تولیدکنندگان چای به ارائه چای های کاملا ارگانیک می پردازند و چای دیلما نیز در این میان یک سرو گردن از رقبایش بالاتر است. برند جدیدی که اخیرا در سریلانکا ایجاد شده Teaeli نام دارد که منوی بسیار متنوع و خلاقانه ای از محصولاتش معرفی کرده است. چای نعناع شکلاتی و چای آلبالو از جمله محصولات پرطرفدار این شرکت هستند.
بازدید از مزارع چای سریلانکا
همان طور که گفتیم در مناطق مختلف سریلانکا چای کشت می شود و این چای بنا به اندازه شان به چای ساقه بلند، متوسط و کوتاه دسته بندی می شوند. چای ساقه بلند بیشتر در ارتفاعات بیش از ۱۸۰۰ متر رشد می کنند و رنگی کمرنگ و طعمی لطیف دارند. این چای در منطقه Nuwara Eliyaکشت می شود. بوته های متوسط چای رنگ و طعم بیشتری دارند و بیشتر در نواحی Kandy، Matale و Bogawanthalawa کاشته می شوند. بوته های کوتاه چای هم در جنوب سریلانکا و عمدتا در ناحیه Galle کشت می شوند و طعم، رنگ و عطری بسیار بیشترو قویتر دارند.
مناطق مرکزی سریلانکا مملو از مزارع و شالیزارهای سرسبز است که تصاویری بسیار زیبا به وجود می آورند. چشم انداز شالیزارهای چای سیلان در تپه ها و کوهستان های سرسبز سریلانکا منظره ای بدیع و چشم نواز ایجاد می کند. با استفاده از قطار یا اتوبوس می توانید به این مناطق بروید و همچنان که از بین مزارع سرسبز چای عبور می کنید از منظره لذت ببرید.